In deze aflevering heb ik het over gratis software.
Iedere keer als ik een vraag krijg over software is bijna altijd de vraag: kan het gratis? Het lijkt alsof online ondernemers niet willen investeren in software. Of zo min mogelijk.
En ik zeg het maar meteen bot: Dat is dom, oliedom zelfs in sommige gevallen. Het is geen populair ding om te zeggen. Gratis is toch fijn en we zijn en blijven Nederlanders. Dus ja, dan houden we van gratis. Maar goede software kan alleen in de lucht blijven als er mensen aan blijven ontwikkelen en werken. Dus alleen al vanuit die optiek zou je moeten willen betalen voor software als het je dient. Ga maar na. Jij wil toch ook voor je diensten betaald worden?
Dus in deze podcast wil ik het hebben over hoe dat nou zit met die gratis software. En daarvoor ga ik ff terug in de geschiedenis, heel kort en ga ik je uitleggen hoe het nou zit met verdienmodellen van software. En wanneer kan je nou wel gratis software kiezen en wanneer kan je beter kiezen voor een betaalde variant.
waarom verwachten we gratis software?
Hoe komt het dan dat we het zo logisch vinden dat software op internet gratis is. En is dat nog steeds logisch?
Zoals gezegd, een duikje in de geschiedenis. Lang voordat Google, Facebook en jouw smartphone bestonden, bouwde IBM in 1981 de eerste personal computer, ofwel PC. Wat daar nog aan vooraf ging, moet je maar een keer op Wikipedia lezen.
Het is dus pas 40 jaar geleden, die eerste PC. Ik ben ouder…
En in vergelijking met nu: Je kon er nog niet zoveel mee, moest kunnen programmeren en het ding had nauwelijks capaciteit. Dus het was zeker niet voor iedereen. Maar sindsdien zijn de technologische ontwikkelingen supersnel gegaan en er kwam meer uniformiteit in besturingssystemen, de interface werd steeds gebruiksvriendelijker en ze werden steeds krachtiger en sneller.
En toen in 1983 het huidige internet ontstond was dat vooral nog voor onderwijs en overheid. Maar in 1993 werd dat opengesteld voor bedrijven en particulieren. Pizzahut was het eerste bedrijf dat commercieel gebruik maakte van het internet.
Toch duurde het nog 3 jaar voordat het internet massaal gebruikt werd, vooral omdat je via een modem over je telefoonlijn naar het internet ging en je per telefoontik betaalde. En dat ging niet altijd goed. Bovendien was het ook niet goedkoop.
Dus het was veel handiger, beter en sneller toen je we konden internetten en bellen over dezelfde lijn. We zijn nu in 1996, nog maar 26 jaar geleden.
Laat het even tot je doordringen: 26 jaar geleden… Ik volgde toen een opleiding tot programmeur, omdat ik in het onderzoek geen werk kon vinden. En we leerden programmeren op grote systemen waar heel veel beeldschermen aan gekoppeld waren. Niks geen laptop of PC.
Allemaal leuk die geschiedenis, hoor ik je denken, maar daar heb ik toch niks aan? Eh, in principe niet, behalve dat je je realiseert hoe lucky je bent. Afijn, terug naar de vorige eeuw. Er was toen dus nog geen Cloud. Software in de Cloud was non-existent. Je kocht gewoon software, je kreeg een serie diskettes en later CDs en die stopte je in je computer om te installeren. En je betaalde fors voor die software. Niemand vond dat raar.
Inmiddels hebben we software die we niet installeren op onze eigen devices, op een paar uitzonderingen na dan. Het is er gewoon, op het internet. Je maakt gewoon een account aan. Zo kijk je of het iets voor je is.
Er zijn geen versies meer, geen installaties op je computer, maar de software moet nog steeds ontwikkeld worden, getest worden, fouten moeten opgelost worden, er is support voor jou als klant en de software staat ergens. De Cloud is geen gratis space. Het zijn fysieke servers die ergens in een data center staan. Servers gebruiken stroom, superduur in huidige tijden, het gebouw moeten gekoeld, bemand en bewaakt worden en nog veel meer. Oh en de mensen die dit allemaal doen, moeten ook leven en eten. Kortom, de software is dus niet gratis.
bedrijven bieden toch software gratis aan?
Maar kan ik dan beter geen gebruik maken van gratis software? Bedrijven bieden het toch aan? Dat is een hele goede vraag. Natuurlijk is dat ook niet wat ik bedoel. Ik wilde je alleen even laten realiseren dat software dus echt niet gratis is.
Software bedrijven bieden het aan, dat klopt. En dan ben je gek als je er geen gebruik van maakt. Je hoeft geen medelijden te hebben met die bedrijven.
Het is je vast niet ontgaan dat er verschillen zijn. Sommige software pakketten hebben een gratis proefperiode, waarna je moet betalen, zoals Mailblue. Anderen laten je betalen met je gegevens, zoals Facebook en Google. En weer andere bedrijven hebben de zogenaamde Product Led Growth strategie omarmd. Dat betekent dat ze in feite hun product de marketing laten doen. Jij maakt een gratis account en er zijn betaalde abonnementen die extra mogelijkheden bieden. Dat zijn vaak die dingen die het leven net wat gemakkelijker maken of het werken efficiënter. Een deel van de gratis klanten zal daar gebruik van maken. Denk hierbij aan Trello, Asana en Canva.
Dan zijn er nog twee categorieën over, de open source software, vaak gratis, en de software met advertenties op hun site. Dat laatste vind ik superirritant, maar heel soms gebruik ik zo’n tool toch. En open source software is niet altijd gratis, maar vaak wel. De filosofie van de makers is vaak dat het gewoon gratis voor iedereen beschikbaar moet kunnen zijn. Ze onderhouden de tool met giften van tevreden gebruikers en investeren zelf hun tijd en energie. Open Office is hier een voorbeeld van. WordPress is ook open source en wordt onderhouden door een hele club enthousiastelingen die een ander verdienmodel er omheen gebouwd hebben.
Wanneer dan wel gratis software?
Okay, maar wanneer kies ik dan voor gratis en wanneer niet?
Vooropgesteld, de investeringen zijn over het algemeen prima te doen. Vaak als je je in allerlei bochten wringt om maar niet te hoeven betalen voor software, dan snijd je jezelf in de vingers. Zoiets als goedkoop duurkoop. Bedenk maar eens wat het je oplevert om je e-mailmarketingsysteem gekoppeld te hebben aan een formulier op je website. Als je dat allemaal met de hand moest doen of laten doen. Man wat een tijd en/of geld zou dat kosten. En wat je daarnaast kan meenemen in je afwegingen, is of je de software heel vaak gaat gebruiken of maar een paar keer. Een maandabonnement voor iets wat je maar 1 keer doet, is niet logisch.
Dus als je op zoek gaat naar nieuwe software of vervanging van een software pakket dat niet helemaal meer voldoet, bedenk dan of gratis helemaal past. Zo ja, helemaal prima. Zo nee, aarzel dan niet om te investeren als het op de langere termijn beter voor je bedrijf is. Wil jij hulp bij het selecteren van jouw ideale toolset? Dat kan. Stuur me een berichtje en we gaan in gesprek.
Vond je het leuk wat je hoorde in deze podcastaflevering (of las hier op de website)?
Ik zou het tof vinden om dat van je te horen. Stuur me een DM op Linkedin of Insta of deel een comment hieronder.
En ken je anderen voor wie dit ook interessant kan zijn? Deel de podcast gerust met hen.